2024 Fındık hasat sezonuna kısa bir süre kala, fındık üreticilerinin belini artan maliyetler büküyor. Hasat sezonu için çalışmalarına devam eden fındık üreticilerin maliyetlerinin başında ise en yüksek kalem olan işçi yevmiye fiyatları geliyor. Fındık üreticilerini endişelendiren bir diğer konu ise, hasat sezonuna kısa bir süre kalmasına rağmen, TMO’nun fındık müdahale alım fiyatlarını henüz açıklamamış olması. Üreticiler, Türkiye’de tekel olan İtalyan Ferrero şirketinin fiyatlarda belirleyici olmasına da tepki gösteriyor.
Türkiye’de fındık üretiminin önemli merkezlerinden olan Düzce’de ki fındık üreticileri, önümüzdeki hasat sezonu öncesi açıklanacak fiyatlarla ilgili beklentilerini, Öncü Haber mikrofonuna anlattı.
İşte Düzceli fındıkçıların fiyatlar hakkındaki görüşleri:
“Önemli olan fındık varken para yapması”
Hikmet Çelik: Düverdüzü Köyü’nde ikamet ediyorum. İlaçlama, gübre, tırpan para. Benzin de para. Toplaması da işçiyle yapılıyor. Maliyetler haliyle yüksek. Her şeyi parayla yaparsan işin içinden çıkamazsın. Ama toplamasını, ayıklamasını, tırpanını kendin yaparsan bahçende çalışmış oluyorsun. Beklentim yüksek ama beklentiyi karşılayacağını zannetmiyorum. Ortalama 140 lira olmalı. Fındık olmadığı zaman kilogram yüksek. Önemli olan fındık varken para yapması.
“Her iki taraf için de 150- 160 lira fiyat iyidir”
Ali Osman Koçoğlu: Çilimli Kırkharman Köyü’ndenim. Fındık topladıktan sonra başlıyorsun. İncelemesini alacaksın. Bahçelemesini, kışlık gübrelemesini atacaksın. Bordo bulamacını yapacaksın. İlaç, tırpan, harman, işçisi saymakla bitmez. Ama fındık fiyatları yetersiz. Duyuyoruz, gerçek olarak maliyetin karşılığını alamıyoruz. Fiyat olarak kimisi 150 lira diyor kimisi 200 diyor. Bunların olacağı mümkün değil. Ama devlet 150 lira derse fındıkçı biraz olsun rahat eder. Havalar kurak gidiyor, fındıkta verim kaybı var. Üreticiye yansıyacak. Her iki taraf için de 150- 160 lira fiyat iyidir.
“Fındık Ferrero’ya muhtaç kalmış”
Hurşit Bozkurt: Akçakoca Karatavuk Köyü’ndenim. Şu anda kilo başına fındık maliyeti 117 lira çıkıyor. 160- 170 lira beklentimiz var. Fındık Ferrero’ya muhtaç kalmış. Zorlanıyorum. Doğudan gelen işçi bin liradan aşağısını açıklamıyor. Hatta Doğu Karadeniz’de bin 500’ü buluyor. 160’dan aşağısı kurtarmaz. Ama o fiyatı da vermezler.
“70-80 bin lira yol parası istiyorlar”
Murat Kurt: Karatavuk Köyü’ndenim. Maliyetimiz yüksek, fındık çok masraflı bir ürün. Fındığın bakımını yapmakta çok zorlanıyoruz. İşçi bulmak sıkıntı. Devlet şimdi 800 lira yevmiye açıkladı ama işçiler bin liranın altında gelmiyorlar. 70-80 bin lira yol parası istiyorlar. Bunları karşılamak çok zor. Nasıl karşılayacağız? 200’ün altı bizim için zarar. Gübre, işçilik, mazot fiyatları yüksek. Fındığı fabrikaya veriyorsun bunların hepsi maliyet. Bizi kurtarmıyor.
“Dönmüyor çark, bir yerde tıkanıp kalıyoruz”
Muhammet Ali: Kaynarca’da esnafım. Fındık ticaretiyle uğraşıyorum. Maliyetlerimiz çok arttı ama fındık maliyetleri düşük. Fındık fiyatını yüksekten bekliyoruz. En az hem köylü için hem de esnaf için 140’tan açılmalı. Yeni fiyat olarak zamlara göre biraz daha yüksek olmasını bekliyoruz. Mesela ben yanımda 5 işçi çalıştırıyorum. 3 ay yanımda çalışıyorlar. Sigortaları, maaşları, maliyetleri zor. Dönmüyor çark, bir yerde tıkanıp kalıyoruz.
“Günde 20 kişi tutsan 20 bin lira”
İdris Aslan: Filiz kestiriyoruz, dal kestiriyoruz. Nereden baksan 15-20 bin lirayı buluyor. Toplamaya fındık işçisi bin liraya geliyor. Günde 20 kişi tutsan 20 bin lira. Fındık ne kadar olur bilmiyoruz. 100-150 lira olması lazım. Anca öyle kurtarır. Çünkü bir sürü masraf. Fındık işçileri var.